دست نگه دارید! این کتاب مناسب شما نیست!
هزاران سال پیش، ارسطو از حالتی به نام “کاتارسیس” سخن گفت و هدف از تماشای تراژدی را “کاتارسیس” عنوان کرد؛ نوعی تزکیه و پاکسازی روح در سایه تماشای یک نمایش غم انگیز.
مکانیسم این عمل به این صورت است که فرد در طول تماشای نمایش، خود را به جای شخصیت‌ها و قهرمانان داستان گذاشته و احساسات آنان را تجربه می کند و سپس با آگاهی به این که این صرفاً یک نمایش بوده است، خود را از آن عواطف اندوهناک و منفی پاکسازی می‌کند. به عبارتی ابتدا خود را درگیر آن عواطف کرده و به یکباره تمام احساسات گره خورده خود را بیرون می‌ریزد و در نهایت با روح و روانی جلا یافته صحنه نمایش را ترک می کند.
بسیار پیش آمده که هنگام خواندن کتابی، تحت تاثیر داستان آن قرار گرفته اید و با شخصیت های داستان، همدردی کرده اید. حال اگر نتوانید پس از خواندن داستان، از این احساس غم انگیز خارج شوید و در آن گیر کنید، در واقع وضعیت حاکم بر داستان را به سوی خود فراخوانده اید.
شاید شنیده باشید که خواندن بعضی کتابها به دلیل تاثیراتی که ممکن است بر رفتار خواننده بگذارند ممنوع اعلام می شود. تمام این موارد درست به همین دلیل است که گیر کردن خواننده در احساساتی که نویسنده، توسط معجزه کلمات در متن خلق کرده، می تواند خطرناک و حتی گاهی مهلک باشد.
حال اگر در حال مطالعه کتابی هستید، اندکی درنگ کنید. دقایقی کتابتان را کنار بگذارید و از خود بپرسید موضوع کتابی که می خوانید چیست و چه فضایی بر آن حاکم است؟ اگر در حال خواندن یک داستان غم انگیز هستید از خود بپرسید “آیا می توانم بعد از خواندن کتاب از دام احساسات و عواطفی که با آن درگیر می شوم رها گردم؟” اگر پاسختان به این پرسش مثبت است می توانید به خواندن آگاهانه ادامه دهید. در واقع بهترین روش برای مطالعه، روش آگاهانه است که در آن واقف باشید چیزی که می خوانید حتی اگر یک سرنوشت واقعی است، از زندگی واقعی شما فاصله زیادی دارد و قرار نیست شما هم تجربیات ناگوار قهرمانان داستان را تجربه کنید. باید همواره به خود یادآوری کنید که این فقط یک داستان است و قرار است چیزی به شما بیاموزد تا شما هم ناچار از زیستن تجربه ای مشابه آن نباشید.